سونوگرافی فراصوتی داپلر | Doppler ultrasonography

احتمالاً درباره سونوگرافی داپلر شنیده‌اید همان‌طور که می‌دانید این روش در حاملگی کاربرد وسیعی دارد و از آن جایی که از امواج فراصوت به‌جای امواج ایکس استفاده می‌کند روشی ایمن است.
این روش برای بررسی بافت‌های زیرجلدی مانند عضلات، مفاصل، تاندون‌ها، عروق، وریدها و اندام‌های داخلی بدن و ضایعات آن‌ها انجام می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر از جمله چگونگی انجام، موارد درخواست و مراقبت‌های قبل از انجام سونو داپلر مقاله زیر را مطالعه کنید.

داپلکس گردن دکتر کیهانی فرد


سونو داپلر (Doppler) چیست؟

سونوگرافی داپلر یک نوع اختصاصی از سونوگرافی است که برای نشان‌دادن حرکت خون در رگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مامایی نیز از سونوگرافی داپلر جهت گوش دادن به صدای قلب جنین استفاده می‌شود.
تفاوت آن با سونوگرافی معمولی این است که سونوگرافی معمولی از امواج برای تصویربرداری از ساختار فضای داخلی بدن استفاده می‌کند؛ اما داپلر با اندازه‌گیری امواج صوتی که از اجسام در حال حرکت مانند گلبول‌های قرمز خونی منعکس می‌شود، تصویربرداری را انجام می‌دهد. به همین دلیل این سونوگرافی برای تصویربرداری از پستان بسیار مناسب است.


سونوگرافی داپلر در تشخیص چه بیماری‌هایی کاربرد دارد؟

  • ترومبوز (لخته شدن خون)
  • نارسایی‌های وریدی
  • انسداد شریانی
  • بیماری‌های مادرزادی قلبی
  • تنگی شریان کاروتید
  • نقص در دریچه‌های قلب
  • واریکوسل


انواع سونو داپلر کدام است؟

از انواع سونو داپلر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • داپلر رنگی
    برای تهیه تصاویر در این نوع از سونوگرافی داپلر، از روش اولتراسوند استاندارد عروق خونی استفاده می‌شود. در داپلر رنگی، کامپیوتر اصوات داپلر را به رنگ تبدیل می‌کند و پزشک با انجام این سونوگرافی می‌تواند از سرعت و جهت جریان خون درون رگ‌ها اطلاع یابد.
  • پاور داپلر
    پاور داپلر یکی از انواع سونو داپلر رنگی است که به پزشکان کمک می‌کند تا با استفاده از روال استاندارد تصویر‌برداری‌های سختی را انجام دهند. این اسکن اغلب برای دیدن جریان خون از طریق عروق موجود در اندام‌های سفت و محکم توصیه می‌شود.
  • داپلر دوتایی
    در داپلر دوتایی از تجهیزات استاندارد سونوگرافی برای گرفتن تصویر از رگ‌های خونی و اندام‌های اطراف استفاده می‌شود. صدای داپلر توسط یک کامپیوتر در یک نمودار ایجاد می‌شود که سرعت و جهت گردش خون از طریق عروق را نشان می‌دهد و رایانه صدا‌های اسکن را به رنگ تبدیل می‌کند و این رنگ‌ها بر روی تصاویر رگ‌ها پوشانده شده و جهت و سرعت جریان خون در رگ‌های خونی را نشان می‌دهد
  • داپلر موج مداوم
    داپلر موج مداوم در بیمارستان انجام می‌گیرد. در این نوع از سونوگرافی کنار تخت بیمار دستگاه قابل‌حمل قرار بگیرد تا پزشک سریع از میزان آسیب عروق خونی بیمار آگاه شود. این نوع از سونوگرافی داپلر، در یکی از ویژگی‌های امواج صوتی تغییر ایجاد می‌کند تا از جریان خون درون رگ‌های خونی اطلاعات مناسبی را به پردازشگر بدهد.


در صورت وجود چه علائمی سونوگرافی داپلر انجام می‌شود؟

در صورت داشتن علائم بیماری شریانی محیطی (PAD) سونوگرافی داپلر انجام می‌شود مانند:

  • ضعف در پا
  • گرفتگی در عضلات باسن یا عضلات ساق هنگام راه‌رفتن یا بالارفتن از پله‌ها
  • احساس سردی در پا
  • تغییر رنگ پوست

همچنین در صورت داشتن علائم نارسایی‌های قلبی سونو داپلر انجام می‌شود مانند:

  • تنگی نفس
  • تورم در پا یا شکم


قبل از انجام سونو داپلر چه مراقبت‌هایی نیاز است؟

عموماً بهتر است که برای انجام این سونوگرافی بیمار لباسی گشاد پوشیده باشد، اگرچه شاید پزشک از بیمار بخواهد که لباسش را درآورده و روپوش مخصوصی را به تن کند. همچنین بیمار نباید حین سونوگرافی زیورآلات داشته باشد.
لازم است بیمار حداقل ۲ ساعت قبل از سونوگرافی داپلر سیگار یا موارد نیکوتین دار مصرف نکند، زیرا نیکوتین باعث تنگی عروق خونی شده و می‌تواند در نتیجه داپلر اختلال ایجاد کند.
اگر سونوگرافی برای انجام آزمایش DVT روی پا انجام می‌شود، نیاز به اقدام قبلی دیگری ندارد. اما اگر سونوگرافی داپلر روی شکم انجام می‌شود نیاز است بیمار ۶ تا ۱۲ ساعت قبل از سونوگرافی بیمار چیزی نخورده و فقط با نظر پزشک می‌تواند داروهای خود را همراه با مقداری آب مصرف کند.
زنانی که قرار است سونوگرافی داپلر روی لگن آن‌ها انجام شود باید یک ساعت قبل از سونوگرافی ۱ لیتر آب بنوشند تا مثانه پر بوده و سونوگرافی کارایی لازم را داشته باشد.


مراحل انجام سونوگرافی داپلر کدام است؟

«ابتدا بیمار روی تخت سونوگرافی دراز کشیده و پزشک روی پوست ناحیه موردنظر که باید سونوگرافی انجام شود، با استفاده از ژل سونوگرافی و پروب امواج را به بدن بیمار می‌رساند.
حرکت سلول‌های خونی باعث تغییر در امواج صوتی فرستاده شده از پروب شده و امواج ضبط شده توسط دستگاه بر روی مانیتور ثبت می‌شود و در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.»


انجام سونوگرافی داپلر چقدر وقت می‌گیرد؟

«بسته به اندام مورد بررسی ممکن است از ۳۰ دقیقه تا یک ساعت وقت بگیرد.»


محدودیت‌های سونو داپلر

محدودیت‌های خاصی در سونو داپلر وجود دارد که عبارت‌اند از:

  • در بعضی مواقع ارزیابی رگ‌های کوچک‌تر دشوار می‌شود.
  • پرتوهای داپلر بعضی اوقات قادر به تفکیک بین رگ‌های خونی باریک و آن‌هایی که بسته شده‌اند، نیستند.
  • اگر آترواسکلروز کلسیفیکاسیون در رگ‌های خونی وجود داشته باشد ممکن است مانع عبور پرتوهای فراصوت داپلر شود.


آیا سونوگرافی داپلر دردناک است یا عوارضی دارد؟
مرکز داپلکس گردن

سونو داپلر روشی غیرتهاجمی و بدون درد است که شما را در معرض تابش مضر امواج ایکس قرار نمی‌دهد. هیچ خطری در رابطه با این آزمایش وجود نداشته و افراد در طول سونوگرافی احساس ناراحتی نمی‌کنند.


پزشک معمولاً اسکن داپلر را از چه شریان‌هایی درخواست می‌کند؟

  • اسکن داپلر شریان رحمی Ovarian artery
    شریان‌هایی که خون را به رحم منتقل می‌کنند به‌عنوان شریان‌های رحمی شناخته می‌شوند. آزمایش داپلر برای این است که پزشک متوجه شود تبادل کافی از جنین به جفت انجام می‌شود یا خیر.
    در افرادی که پره اکلامپسی دارند پزشک اسکن داپلر رحمی را توصیه می‌کند.
  • اسکن داپلر شریان نافی Umbilical artery
    اگر مادر دو قلو باردار باشد و کودک دارای پادتن Rh باشد، یا کودک به‌آهستگی رشد کند اسکن داپلر شریان بندناف انجام می‌شود.


دریافت نوبت داپلکس گردن

کاربران عزیز می توانید برای دریافت نوبت داپلکس گردن با شماره های تماس درج شده در قسمت تماس با ما و یا در بالای سایت طبیب برتر تماس بگیرند

منابع:

https://www.mayoclinic.org/doppler-ultrasound/expert-answers/faq-20058452#:~:text=During%20a%20Doppler%20ultrasound%2C%20a,area%20to%20another%20as%20necessary

https://www.webmd.com/dvt/doppler-ultrasound-what-is-it#:~:text=For%20a%20Doppler%20ultrasound%20on,to%20take%20your%20regular%20medicines.

https://medlineplus.gov/lab-tests/doppler-ultrasound/#:~:text=You%20may%20hear%20swishing%20or,30%2D60%20minutes%20to%20complete.&text=You%20may%20hear%20swishing%20or,30%2D60%20minutes%20to%20complete.

https://www.healthline.com/health/doppler-ultrasound-exam-of-an-arm-or-leg#:~:text=A%20Doppler%20ultrasound%20is%20a%20noninvasive%2C%20painless%20procedure%20that%20doesn,no%20discomfort%20during%20the%20procedure.&text=A%20Doppler%20ultrasound%20is%20a%20noninvasive%2C%20painless%20procedure%20that%20doesn,no%20discomfort%20during%20the%20procedure