امروزه به دلیل سبک زندگی نادرست، بیماری‌های قلبی گریبان گیر طیف وسیعی از مردم شده، در این میان سکته‌ی قلبی از جمله شایع‌ترین بیماری‌های قلبی عروقی است که نیازمند درمان فوری می‌باشد. از همین رو شناخت علائم این بیماری و توانایی تمایز دادن آن با سایر درد‌های مربوط به قلب حائز اهمیت است. در این مقاله قصد داریم به طور کامل به این موضوع بپردازیم.
سکته‌ی قلبی چیست؟
حمله‌ی قلبی یا سکته‌ی قلبی یا انفارکتوس میوکارد به حالتی گفته می‌شود که در آن جریان خون به قلب مسدود می‌شود. این انسداد اغلب در اثر تجمع چربی، کلسترول یا سایر مواد به صورت پلاک‌هایی در عروق کرونر (عروق تغذیه کننده‌ی قلب) است. سکته‌ی قلبی می‌تواند کشنده باشد و از این رو سرعت عمل در انتقال بیمار به اورژانس امری حیاتی است.
آیا علائم سکته‌ی قلبی در همه یکسان است؟
همه‌ی افرادی که دچار حمله‌ی قلبی می‌شوند علائم یکسانی ندارند و یا ممکن است که شدت علائم آن‌ها متفاوت باشد. این تفاوت‌ها به جنسیت، سن و سابقه‌ی پزشکی بیمار بستگی دارد. در ادامه در مورد علائم شایع و علائم اختصاصی مردان و زنان بیشتر خواهیم گفت.
علائم هشدار دهنده‌ی حمله‌ی قلبی چیست؟
برخی از حملات قلبی به طور ناگهانی شروع می‌شود، اما بسیاری از افراد از ساعت ها، روزها یا هفته‌ها قبل علائم و نشانه‌های هشدار دهنده دارند. در صورت داشتن هر یک از نشانه‌های زیر فورا با اورژانس تماس حاصل فرمایید:
ناراحتی قفسه سینه: در بیشتر حملات قلبی اولین هشدار درد مرکز قفسه‌ی سینه است که بیش از چند دقیقه طول می‌کشد، و ممکن است از بین برود و پس از مدتی دوباره ایجاد شود. این درد می‌تواند مانند یک فشار ناراحت کننده، سر شدگی و یا درد احساس شود.
درد در قسمت‌های بالایی بدن: علاوه بر درد قفسه‌ی سینه، بیمار ممکن است در یک یا هر دو بازو، پشت، گردن، فک یا معده خود احساس درد یا ناراحتی داشته باشد.
تنگی نفس: این علامت می‌تواند به تنهایی یا همراه با درد قفسه‌ی سینه بروز پیدا کند
علائم احتمالی دیگر شامل عرق سرد، حالت تهوع یا استفراغ، سبکی سر یا غش کردن است.
علائم سکته‌ی قلبی در مردان
مردان نسبت به زنان بیشتر دچار حمله‌ی قلبی می‌شوند. به غیر از علائم مشترک ذکر شده در بالا، علائم اختصاصی دیگری برای مردان وجود دارد. این علائم عبارت‌اند از:
- فشار یا درد قفسه سینه به طوری که شخص احساس میکند «یک فیل» روی سینه‌اش نشسته است. این احساس فشار ممکن است بیاید و برود، ثابت و شدید بماند.
- درد یا ناراحتی اندام‌های بالایی بدن، از جمله بازوها، شانه چپ، پشت، گردن، فک یا معده
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- ناراحتی معده که شخص احساس سو هاضمه دارد.
- تنگی نفس که ممکن است باعث شود بیمار احساس کند حتی در هنگام استراحت نمی‌تواند هوای کافی دریافت کند.
- سرگیجه
- عرق سرد کردن
علائم سکته‌ی قلبی در زنان
در دهه‌های اخیر دانشمندان دریافته‌اند که علائم سکته‌ی قلبی در زنان نسبت به مردان کاملاً متفاوت است.
در سال ۲۰۰۳، مجله CirculationTrusted Source یافته‌های یک مطالعه چند مرکز بر روی ۵۱۵ زن را که دچار حمله قلبی شده اند، منتشر کرد. علائم متداول گزارش شده شامل درد قفسه سینه نبود. در عوض، زنان خستگی غیرمعمول، اختلالات خواب و اضطراب را گزارش کردند. تقریباً ۸۰٪ بیماران خانم حدود یک ماه قبل از حمله قلبی خود، حداقل یک علامت را تجربه کرده اند.
علائم ممکن است مداوم باشند، بیایند و بروند و حتی ممکن است موجب اختلالات خواب گردند. در صورت وجود هر یک از علائم زیر_ فارغ از شدت یا ضعف آن ها_ بیمار خانم موظف است که سریعا به پزشک مراجعه کند:
- خستگی غیرمعمول برای چند روز یا خستگی شدید ناگهانی:
- خستگی غیر معمول در هفته‌های منتهی به انفارکتوس گزارش می‌شود. به صورتی که حتی فعالیت‌هایی که نیاز چندانی به انرژی ندارند نیز، می‌تواند احساس فرسودگی داشته باشد.
- اختلالات خواب:
این اختلالات ممکن است شامل موارد زیر باشد: مشکل خوابیدن، بیداری غیرمعمول در طول شب، احساس خستگی با وجود خواب کافی - اضطراب
- سبکی سر
- تنگی نفس:
تنگی نفس یا تنفس سنگین و بدون فشار، به خصوص اگر همراه با خستگی یا درد قفسه سینه باشد، ممکن است مشکلات قلبی را نشان دهد. برخی از خانم‌ها ممکن است هنگام خوابیدن دچار تنگی نفس شوند، در حالی که به حالت ایستاده نشسته‌اند علائم آن کاهش می‌یابد. - مشکلات معده:
از جمله‌ی این مشکلات می‌توان به سوءهاضمه، استفراغ و تهوع اشاره کرد.
- درد پشت، شانه یا گلو
- درد فک یا دردی که تا فک شما گسترش می‌یابد
- فشار یا درد در مرکز قفسه سینه، که ممکن است به بازوی شما گسترش یابد
علائم سکته‌ی قلبی در بیماران مسن
افراد مسن اغلب درد قفسه‌ی سینه را احساس نمی‌کنند. این بیماران معمولا دچار حمله‌ی خاموش یا بدون علامت می‌شوند. در طی سکته قلبی خاموش، بیمار ممکن است علائمی را تجربه نکند و یا فقط دچار احساس خستگی غیرمعمول یا تنگی نفس گردد. همچنین ممکن است یک یا چند علامت مرتبط با حملات قلبی در زنان را نشان دهند.
چه کارهایی ریسک ابتلا به حمله‌ی قلبی را کاهش می‌دهد؟
برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی رعایت نکات زیر بسیار کمک کننده است:
- کنترل فشار خون، زیرا فشار خون بالا یکی از عوامل اصلی خطر برای بیماری‌های قلبی است.
- سطح کلسترول و‌تری گلیسیرید را تحت کنترل داشته باشید.
- تناسب اندام خود را حفظ کرده و وزن خود را در محدوده‌ی نرمال حفظ کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید.
- به صورت منظم ورزش کنید.
- از مصرف الکل و کشیدن سیگار اجتناب کنید.
- استرس خود را مدیریت کنید.
اگر حمله‌ی قلبی درمان نشود، چه مدت طول می‌کشد؟
عواقب حمله قلبی درمان نشده می‌تواند شدید باشد. اگر کسی بیش از ۱۵ دقیقه علائم حمله قلبی را تجربه کند، سلول‌های عضلانی قلب در معرض خطر بالایی از آسیب قرار دارند. از زمان بروز علائم، فرد کمتر از ۹۰ دقیقه (قبل از آنکه سطح بحرانی آسیب وارد شود) فرصت دارد.
چه زمانی باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی فوری بود؟
طبق گفته‌ی موسسه ملی قلب، ریه و خون اقدام سریع می‌تواند جان افراد را در صورت حمله قلبی نجات دهد. حتی اگر فردی کاملاً مطمئن نباشد که دچار حمله قلبی شده است، بهتر است به اورژانس مراجعه کند تا هرگونه آسیب احتمالی به قلب را محدود کند. می‌توان تا قبل از رسیدن پزشک برای جلوگیری از خطرات احتمالی قرص آسپرین مصرف نمود.
در صورت مشاهده‌ی کسی که ممکن است دچار حمله‌ی قلبی شده باشد، چه باید کرد؟
اگر شخصی را بی‌هوش مشاهده کرده و احتمال می‌دهید دچار انفارکتوس شده باشد، ابتدا سریعاً با اورژانس تماس بگیرید. سپس نبض و تنفس او را چک کنید. چنانچه شخص نفس نمی‌کشید و یا ضربان نداشت باید او را احیا کنید. برای اینکار به کمک دستانتان با ریتمی نسبتاً سریع حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ فشار در دقیقه بر قفسه‌ی سینه‌ی او وارد کنید.
منابع:
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heart-attack/symptoms-causes/syc-20373106
- https://www.heart.org/en/health-topics/heart-attack/warning-signs-of-a-heart-attack
- https://www.healthline.com/health/heart-disease/heart-attack-symptoms#symptoms-in-women
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/321528#heart-attack-post-menopause
- https://www.healthline.com/health/heart-disease/heart-attack-symptoms#symptoms-inmen
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/signs-of-a-heart-attack#in-older-adults
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/signs-of-a-heart-attack#if-left-untreated
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/signs-of-a-heart-attack
در صورتی که سوالی درباره علائم حمله قلبی در زنان یا مردان و یا افراد مسن و سوالی در مورد این تاپیک برایتان باقی مانده است می توانید از طریق بخش دیدگاهها با ما در میان بگذارید و یا با مرکز پزشکی فوق تخصصی طبیب برتر تماس بگیرید.
دکتر نجمه شریفی متولد فروردین ۱۳۷۸ در شهر اصفهان هستند. ایشان مقاطع تحصیلی دبستان تا دبیرستان خود را در تهران پشت سر گذاشته و در سال ۱۳۹۶ به‌عنوان دانشجوی مقطع دکتری داروسازی وارد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان شدند. ایشان در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ به تیم محتوای «طبیب برتر» پیوستند و با قلم خود در انتقال مفاهیم و پاسخ به سوالات مخاطبین عزیز این مجموعه را کمک کردند.
- سنگینی قفسه سینه | چرا قفسه‌ی سینه‌ام سنگینه؟ - مهر ۱۷, ۱۴۰۰
- علائم سکته‌ی قلبی در زنان و مردان - شهریور ۶, ۱۴۰۰
- رژیم غذایی سالم برای بیماران قلبی - مرداد ۱۶, ۱۴۰۰
