کندرومالاسی زانو چیست؟
کندرومالاسی زانو، که به عنوان «زانوی دوندگان» هم شناخته میشود، بیماری است که در آن غضروف زیر سطح کشکک (کاسه زانو) عملکرد، قوام و سفتی خود را از دست داده و نرم میشود.
این بیماری در بین افراد جوان و ورزشکار رایج است، اما ممکن است در بزرگسالان مسنتر که مبتلا به آرتروز زانو هستند نیز رخ دهد. کندرومالاسی اغلب به عنوان یک آسیب دیدگی شایع در ورزشکاران رخ داده، و گاهی اوقات چند روز استراحت وعدم فعالیت فیزیکی میتواند سبب بهبودی نسبی شود. اما در موارد دیگر مثل افراد مسن، پوزیشن ناصحیح زانو دلیل این امر بوده و استراحت کردن موجب تسکین نمیشود.
علائم زانوی دونده شامل درد در زانو و احساس سختی و پرزحمت بودن حرکات عادی زانو است، اما بسیاری از افراد علی رغم وجود این علائم، آن را جدی نگرفته و به فکر درمانش نیستند.
علائم زانوی دونده شامل درد در زانو و احساس سختی و پرزحمت بودن حرکات عادی زانو است، اما بسیاری از افراد علی رغم وجود این علائم، آن را جدی نگرفته و به فکر درمانش نیستند.
عوامل ایجاد کننده کندرومالاسی در افراد
پشت کاسهی زانوی انسان به طور معمول در قسمت جلوی مفصل زانو قرار داشته، پس وقتی فردی زانوی خود را خم میکند، پشت کاسه زانو روی غضروف استخوان ران سٌر میخورد. تاندونها و رباطها، کاسهی زانو را به عضله استخوان ران و عضلات ران متصل کرده، و هنگامی که هر یک از این اجزای مفصلی نتوانند به درستی حرکت کنند، باعث ساییده شدن کاسهی زانو به استخوان ران میشود. این سایش غیرطبیعی میتواند منجر به تخریب تدریجی کشکک شده، در نتیجه منجر به کندرومالاسی زانو یا زانوی دونده میشود.
حرکت نامناسب زانو ممکن است از موارد زیر ناشی شود:
- همسویی ضعیف به دلیل یک بیماری مادرزادی
- ضعف عضلات همسترینگ و چهار سر ران (به ترتیب عضلات پشت و جلوی ران) عدم تعادل بین عضلات اداکتور و ابداکتور مفصل زانو (عضلات واقع در خارج و داخل ران)
- استرس فیزیکی مزمن وارده به مفاصل زانو مانند دویدن، اسکی یا پرش
- ترومای مستقیم به مفصل (آسیبهای فیزیکی مثل زمین خوردن)
چه کسانی در معرض خطر کندرومالاسی زانو قرار دارند؟
عوامل مختلفی وجود دارد که ممکن است خطر ابتلا به کندرومالاسی زانو را افزایش دهد از جمله:
- سن
نوجوانان و جوانان در معرض خطر بالای این بیماری قرار داشته، زیرا در طول سنین رشد، عضلات و استخوانها به سرعت رشد کرده، و ممکن است به دلیلعدم هماهنگی عملکردی میان عضلات و استخوانها این بیماری بروز یابد. - جنسیت
زنان بیشتر از مردان به کندرومالاسی مبتلا میشوند، زیرا آنها به طور معمول توده عضلانی کمتری نسبت به مردان داشته، و کمبود توده عضلانی طبیعی اطراف زانو، میتواند باعث وضعیت قرارگیری غیرطبیعی زانو و همچنین فشار بیشتر از طرفین به مفصل زانو شود. - صاف بودن کف پا
یکی از ریسک فاکتورهای کندرومالاسی در مفصل زانو، صاف بودن کف پا است. چون زمانی که کف پا صاف بوده فشار بیشتری نسبت به زمانی که کف پا قوس دار است، به مفصل زانو وارد میکند. - سابقه آسیب به مفصل زانو
وجود سابقهی دررفتگی و شکستگیهای قبلی در مفصل زانو نیز ابتلای افراد به کندرومالاسی را افزایش میدهد. - فعالیت فیزیکی زیاد
- آرتروز
کیسهی مفصلی زانو حاوی مایعی است که هنگام حرکت زانو مانع از سایش استخوانهای مفصل زانو میشود، اما در آرتروز کیسهی مفصلی عملکرد خود را از دست داده و در دراز مدت یکی از عوارض آرتروز مفصل زانو، افزایش ریسک کندرومالاسی در این مفصل است. - تزریق مکرر استروئیدها و کورتون به مفصل زانو
یکی از روشهای درمان بیماریهایی مثل بورسیت و استئوآرتریت، تزریق استروئیدها و کورتون به مفصل زانو است، ولی از ریسک فاکتورهای مهم بروز این بیماری نیز محسوب میشود.
علائم کندرومالاسی
شایعترین علامت کندرومالاسیا کشکک، درد در ناحیه زانو است، که به عنوان «درد کشککی» شناخته میشود. این درد با نشستنهای طولانی مدت یا انجام فعالیتهای فیزیکی استقامتی یا شدید، ممکن است تشدید شده، و همچنین هنگام خم شدن یا کشیدن زانو، بیمار ممکن است احساس ترک خوردگی زانو و سختی در انجام حرکات عادی زانو را داشته باشد.
اگر شما نیز در مفصل زانوی خود احساس درد دارید که ظرف چند روز بهبود نمییابد و با نشستن طولانی و یا فعالیت تشدید میشود، به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.
تشخیص کندرومالاسی زانو
پزشک حین معاینهی بیمارِ مشکوک به کندرومالاسی، به دنبال نواحی متورم یا حساس به لمس (تندرنس) در زانوی فرد گشته، و به همسو بودن استخوان ران و مفصل زانوی فرد دقت میکنند، چون اگر در یک راستا نباشند، میتواند به عنوان یک علامت برای کندرومالاسی تلقی شود.
پس از معاینات، پزشک ممکن است هر یک از آزمایشات زیر را برای کمک به تشخیص و درجهبندی درخواست کند:
اشعه ایکس برای نشان دادن آسیب استخوان یا علائمعدم انطباق یا آرتروز
تصویربرداری MRI برای مشاهده فرسودگی غضروفها
معاینه آرتروسکوپی، یک روش غیرتهاجمی برای تجسم داخل زانو است، که شامل قرار دادن آندوسکوپ و دوربین در مفصل زانو است.
درجهبندی کندرومالاسی
برای تعیین شدت این بیماری چهار درجه وجود دارد، درجه ۱ کمترین شدت را دارد، و درجه ۴ بیشترین شدت را نشان میدهد.
کندرومالاسی درجه ۱، به نرم شدگی غضروف در ناحیه زانو گفته میشود.
کندرومالاسی درجه ۲، آغاز فرسایش بافت مفصل است که نرم شدن غضروف همراه با مشخصات غیر عادی سطح را نشان میدهد.
کندرومالاسی درجه ۳، این بیماری بیانگر نازک شدن غضروف و تخریب فعال بافت مفصلی است.
کندرومالاسی درجه ۴، که شدیدترین درجه این بیماری است، نشانگر سایش استخوانها به یکدیگر در مفصل زانو و تخریب گسترده غضروفها است.
درمان کندرومالاسی زانو
هدف از درمان، کاهش فشار روی کاسه زانو و مفصل بیمار بوده، پس استراحت، تثبیت و استفاده از یخ روی مفصل اولین راه درمانی است.
متخصص ارتوپد ممکن است چندین هفته داروی ضد التهابی مانند ایبوپروفن برای کاهش التهاب در اطراف مفصل تجویز کرده، اما در صورت ادامه تورم، حساسیت و درد، گزینههای درمانی زیر در مورد این بیماری انجام میشوند:
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی با تمرکز بر تقویت عضلات چهار سر ران، همسترینگ، اداکتورها و ابداکتورها میتواند به بهبود قدرت و تعادل عضلات کمک کرده، همچنین با انجام فعالیتهای ورزشی ایزومتریک که در آنها تحمل وزنه وجود ندارد، مثل شنا یا دوچرخه به بهبود وضعیت بیمار کمک میکند.
عمل جراحی
در این بیماری، برای بررسی مفصل و تعیینعدم انطباق زانو ممکن است جراحی آرتروسکوپی لازم باشد. این روش جراحی شامل قرار دادن دوربین در مفصل بیمار از طریق یک برش کوچک بوده، و یک روش دیگر و معمول جراحی در کندرومالاسی، آزادسازی جانبی (lateral release) میباشد که این عمل شامل بریدن برخی از رباطهای مفصل بیمار برای آزاد شدن کشش و امکان حرکت بیشتر است.
سایر گزینههای جراحی ممکن است شامل صاف کردن پشت مچ پا، پیوند غضروف یا جابجایی محل قرارگیری عضله ران باشد.
چگونه از ابتلا به کندرومالاسی زانو پیشگیری کنیم؟
با تقویت عضلات چهار سر ران، همسترینگ و عضلات جمع کننده تعادل عضلانی ایجاد کنید.
از کفیهای طبی در کفش خود استفاده کنید چون با افزایش قوس، کف پای صاف را اصلاح کرده، و میزان فشار وارد شده به زانوها را کاهش میدهد و ممکن است باعث جمع شدن مجدد کیسه زانو شود.
داشتن اضافه وزن ممکن است زانوها را تحت فشار قرار دهد، پس با کاهش مصرف قند و چربی، خوردن مقدار زیادی سبزیجات، میوهها و غلات سبوسدار و فعالیت ورزشی حداقل ۳۰ دقیقه در روز و پنج بار در هفته، برای کاهش وزن اقدام کنید.
منابع:
https://www.physio-pedia.com/Chondromalacia_Patellae
https://www.medicinenet.com/patellofemoral_syndrome/article.htm
اگر با زانو درد روبه رو هستید و فکر می کنید دچار مشکل کندرومالاسی زانو شده اید می توانید برای ویزیت پزشک فوق تخصص ارتوپدی از مرکز پزشکی طبیب برتر نوبت بگیرید
- آرتریت روماتوئید چیست - مرداد ۱۹, ۱۴۰۰
- کندرومالاسی زانو چیست؟ + [جدیدترین درمانها] - تیر ۹, ۱۴۰۰
- سردرد بعد از نزدیکی| postcoital headache - تیر ۸, ۱۴۰۰